تغییر ریل توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور به سمت اینترنت پرسرعت و ارزان

چالش‌های مربوط به هزینه اینترنت،  معضل بعدی است که به‌علت تمرکز صرف بر شبکه همراه، دامنگیر مردم و نیز اپراتورهای تلفن همراه شده است؛ از یک طرف، برای جلوگیری از تحمیل هزینه بیشتر به مردم، در طی این چندسال تعرفه ثابت نگه‌داشته شده و از طرف دیگر اپراتورها را در تأمین هزینه‌هایشان دچار چالش کرده است.

چرا که شبکه همراه در تمام دنیا به‌علت زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نیاز، اینترنت گران‌تری است و به همین خاطر تمرکز کشورها بر توسعه زیرساخت ثابت به‌ویژه بر بستر فیبر نوری برای عموم مردم بوده است؛ یعنی شبکه‌ای که همزمان با هزینه پایین‌تر، سرعت و کیفیت بسیار بالایی را نیز ارائه می‌دهد.

با توجه به تغییر رویکرد کلان کشور در دو سال گذشته، در این گزارش به عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حوزه توسعه زیرساخت شبکه و نیز سامانه‌های هوشمند پرداخته‌ایم.

سامانه‌های هوشمند الکترونیک؛ پلی بین ملت و دولت

بسیاری از ما در زندگی روزانه نیازمند برخی اطلاعات هویتی، مالی یا حقوقی هستیم؛ در گذشته برای هر کدام از این اطلاعات ناچارا باید به بانک، نیروی انتظامی، قوه قضاییه یا هر نهاد دولتی و خصوصی مراجعه می‌کردیم که مستلزم وقت و هزینه بسیار در کنار کاغذی بازی‌های روتین یا مفقودی اطلاعات بود؛ تدبیر دولت‌ها برای رفع این مشکل راه اندازی سامانه‌ای یکپارچه بود. سازمان فناوری اطلاعات ایران از حدود سال 1370 با هدف برقراری و توسعه شبکه‌های رایانه‌ای و ارتباط آنها به یکدیگر و در نهایت اتصال به شبکه‌های جهانی و در راستای تامین منافع، مصالح، امنیت ملی، رفاه عمومی و توسعه همه جانبه و پایدار کشور راه‌اندازی شد؛ امروزه این سازمان بیش از 2300 نوع استعلام الکترونیک در مرکز ملی تبادل سرویس (NIX) به عنوان بستر اصلی تبادل استعلامات الکترونیک بین دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی ارائه نموده و بیش از ده میلیارد تراکنش الکترونیک در این مرکز ثبت شده است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، تعداد دستگاه‌های متصل به مرکز ملی تبادل اطلاعات از 277 در ابتدای دولت سیزدهم به 403 دستگاه رسیده است.

یکی از خدماتی که به کاهش هزینه، زمان و انرژی مردم منجر می‌شود راه اندازی پنجره ملی خدمات هوشمند است؛ با استفاده از این درگاه مردم به راحتی و بدون حضور در دستگاه‌های دولتی و اجرایی از خدمات دولت بهره‌مند می‌شوند که با یکپارچه سازی خدمات دولتی در سامانه هوشمند، تمامی خدمات دولتی برای مردم به راحتی قابل مشاهده و دسترسی است. در حال حاضر با راه‌اندازی پنجره ملی خدمات دولت هوشمند و اتصال بیش از 127 دستگاه دولتی به این سامانه، بیش از سه هزار خدمت دولتی از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند به مردم ارائه شده است. با نگاهی به آمارهای منتشر شده حدود 14 میلیون نفر در پنجره ملی خدمات دولت هوشمند ثبت نام کرده و روزانه تا 2 میلیون نفر از پنجره ملی خدمات استفاده می‌کنند.

توسعه فیبر نوری یعنی خداحافظی با کندی اینترنت 

یکی از وظایف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ساماندهی، نظارت و هدایت خدمات اینترنت و اینترانت در کشور است؛ در همین راستا دولت موظف است جهت تأمین بستر و خدمات زیرساختی مورد نیاز توسعه فناوری اطلاعات کشور راهبری مناسب را اتخاذ کند. همچنین به جهت ایجاد، توسعه، نگهداری و بهره برداری از مراکز داده ملی اینترنتی به منظور میزبانی و حفظ داده‌های حساس دولتی نیاز است تا شبکه ملی اطلاعات ایجاد شود.

یکی از موضوعاتی که در راس خبرهای حوزه فناوری سال جدید دیده می‌شود خبر طرح ملی اجرای فیبرنوری منازل و کسب و کارها بود؛ این طرح یکی از پروژه‌های مهم شبکه ملی اطلاعات است که اینترنتی با سرعت بالاتر نسبت به شرایط فعلی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. از مزایای استفاده از فیبر نوری برای اتصال به اینترنت، عدم کندی در سرعت است، معمولا در مناطق پرجمعیتی که برای اتصال به اینترنت از دکل‌های مخابراتی استفاده می‌شود کاربران احساس کندی سرعت می‌کنند زیرا کابل‌های مسی سرعت محدودی دارند اما پروژه فیبر نوری این مشکل را پشت سر گذاشته است.

با وجود اینکه توسعه فیبرنوری یکی از راهبردهای اصلی در کشورهای مختلف دنیاست، بنابر آمار رسمی رگولاتوری در سال 98 ، سهم ایران از توسعه این فناوری «صفر درصد» بود. اما در دو سال اخیر به‌صورت جدی در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفت و بنا بر آمار منتشر شده، در حال حاضر این طرح در 10 استان و 46  شهر آغاز شده و بیش از 2.5 میلیون خانوار تحت پوشش آن قرار گرفته‌اند؛ همچنین پیش بینی می‌شود تا پایان سال 1402 این تعداد به 10 میلیون پوشش برسد.

بر اساس آخرین آمار منتشر شده، دولت سیزدهم به پیشرفت حدود 60 درصدی شبکه ملی اطلاعات نسبت به پیشرفت 23درصدی در ابتدای دولت دست یافته و همین امر موجب شده تا امکان دسترسی بیش از چهار هزار روستای جدید به اینترنت و اتصال آن‌ها به شبکه ملی اطلاعات فراهم شود.  دولت سیزدهم می‌گوید، با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان فاز اول پروژه افزایش ظرفیت شبکه زیرساخت کشور به میزان 7.6 ترابیت بر ثانیه افتتاح و بهره برداری شده و میزان پوشش اینترنت روستاهای بالای بیست خانوار از مرز 91 درصد عبور کرده است.  راه اندازی چهار قطب مرکز داده در کشور  نگهداری داده و محتوای داخلی در مراکز داده پرظرفیت در داخل کشور یکی از ملزومات شبکه ملی اطلاعات، به شمار می‌رود؛ همچنین، برای توسعه زیرساخت‌های ابری نیاز است تا مجموعه‌های بزرگ تحت عنوان قطب مراکز داده در اندازه و کلاس جهانی ایجاد شود تا امکان حضور فعال در بازارهای منطقه‌ای و بین المللی را به شرکت‌های ایرانی دهد.  سند الزامات طراحی و اجرای قطب مراکز داده٬ پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت ارتباطات زیرساخت را موظف کرده تا با انتخاب مکان، تامین زیرساخت‌ها و منابع، شرایط را برای ایجاد مرکز داده آماده کند. با توجه به اهمیت این موضوع دولت سیزدهم مقدمات لازم برای راه اندازی چهار قطب مرکز داده کشور را فراهم کرده و اخبار واصله حکایت از شروع کار در استان‌های البرز و فارس دارد.  35 میلیون کاربر در پیام رسان‌های بومی  کاربران اینترنت برای دستیابی به دنیای اطلاعات به سرعت نیاز دارند، به هر میزان سرعت اینترنت بالاتر باشد دسترسی به اطلاعات در بازه زمانی کمتری صورت می‌گیرد و رضایت کاربر را به دنبال خواهد داشت؛ سایت جهانی اسپیدتست ماهانه گزارشی از وضعیت سرعت اینترنت در جهان منتشر می‌کند و بر اساس آخرین آمار منتشر شده سرعت اینترنت همراه در ایران با افزایش صددرصدی نسبت به ابتدای دولت سیزدهم به 36 مگابیت برثانیه رسیده است و هم اکنون از این نظر ایران در جایگاه بهتری نسبت به کشورهای همچون اندونزی، آرژانتین، مصر و ترکیه قرار دارد، همچنین سرعت اینترنت ثابت نیز از حدود 9.5 مگابیت بر ثانیه در ابتدای دولت به 12.6 مگابیت بر ثانیه در ماه خرداد رسیده است که بهبود 33 درصدی را نشان می‌دهد.  وزارت ارتباطات با عملیاتی کردن فرکانس‌های جدید ارتباطی اپراتورهای همراه، توانسته حدود 6000 سایت نسل 4 و 4.5 تلفن همراه و 600 سایت نسل پنجم تلفن همراه را در کشور راه اندازی کند.

توسعه مراکز تبادل ترافیک در کشور و افزایش سه برابری ظرفیت آن‌ها و همچنین تأمین امکانات و زیرساخت‌های لازم برای خدمت‌رسانی با کیفیت، پیام رسان‌ها و شبکه اجتماعی بومی موجب افزایش 400 تا 900 درصدی کاربران پیام رسان‌ها و شبکه اجتماعی بومی شده است. در گزارش آماری منتشر شده آمده است که در حال حاضر کشور با خودکفایی در صنعت پیام رسان و رسیدن تعداد کاربران یکتای پیام رسان‌های بومی به حدود 35 میلیون نفر و شبکه اجتماعی بومی به حدود 39 میلیون نفر رشد مطلوبی در این حوزه داشته است.

با 403.online پیام خطای 403 را نمی‌بینید

مرورگرها ابزاری برای جستجوی اطلاعات مورد نیاز ما به حساب می‌آیند، برای بسیاری از ما پیش آمده که هنگام جستجو در یک ئبسایت با صفحه‌ خطای 403 مواجه شویم؛ از نظر فنی خطای ۴۰۳ یکی از کدهای وضعیت HTTP است که وب سرور هنگام بروز مشکل برای کاربر ارسال می‌کند. این خطا در وردپرس یعنی شما از سوی مدیر سایت به صورت عمد یا غیرعمد اجازه دسترسی به محتوا را ندارید و گاهی این خطا می‌تواند ما را با مشکلاتی مواجه کند.

بهمن ماه سال گذشته عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران از راه‌اندازی و آغاز فعالیت سرویس ضد تحریم 403.online برای فراهم کردن امکان دسترسی پرسرعت و آسان نخبگان، برنامه نویسان و عموم مردم به سرویس‌هایی که کشور را تحریم کرده‌اند بدون نیاز به استفاده از VPN خبر داد.

سامانه‌ای که به تعبیر وزیر ارتباطات برای دور زدن تحریم‌ها رونمایی شده و در پیاده سازی این سامانه از DNS داینامیک استفاده و به طور مداوم AP آن عوض می‌شود تا هیچ کشوری قادر به فیلتر کردن AP سایت مذکور نباشد؛ البته کاربران و برنامه‌نویسان برای استفاده از خدمات این سامانه باید ابتدا احراز هویت انجام شده و پس از ثبت نام وارد سایت شوند، سپس می‌توانند با وارد کردن مشخصات خود در سایت‌های تحریم شده، به آنها دسترسی یابند.