هادی مظفری، نائب رئیس شورای سیاست‌گذاری جشنواره همام در گفت‌وگو با ایکنا، درباره این مسئله که برگزاری جشنواره‌ای ویژه افراد توانیاب چه ضرورتی دارد و آیا برگزاری جشنواره‌ای منحصر به افراد توانیاب جدا کردن آنها از سایر هنرمندان نیست؟ گفت: بخشی از شهروندان مردم ایران و البته جهان به صورت مادرزادی یا در اثر حوادثی دچار معلولیت شده‌ و بخشی از توانایی جسمی ـ حرکتی و یا ذهنی خود را از دست داده‌اند اما این افراد با توان و قدرت مضاعف در حال زندگی هستند و برای ادامه مسیر زندگیشان بیش از سایر افراد تلاش می‌کنند.

وی ادامه داد: گرایش‌های هنری در بخش قابل توجهی از افراد دارای معلولیت قوی است. در اطراف خودمان هم اشخاص زیادی را دیده‌ایم که اگر به فرض نابینا هستند، استعداد بالقوه و بالفعلی در موسیقی، ادبیات، رشته‌های هنرهای تجسمی و… دارند و حتی می‌توان اینگونه قلمداد کرد که به دلیل از دست دادن یکی از قوای جسمی ـ حرکتی یا بخشی از قوای ذهنی در بخش دیگری از قوا دارای قابلیت‌های برتر و گاه شگفت‌انگیز هستند.

توجه به ویژگی‌ها و محدودیت‌های جسمی و حرکتی هنرمندان توانیاب

مظفری با اشاره به اینکه تا قبل از این جشنواره‌ای ویژه افراد توانیاب در کشور وجود نداشته است، گفت: این ضرورت حس شد که باید جشنواره‌ای ویژه توانیابان طراحی و برنامه‌ریزی شود. بسیاری از این توانیابان در جشنواره‌های عمومی شرکت و آثارشان فارغ از معلولیتشان مورد قضاوت قرار می‌گیرد و در بسیاری از مواقع نیز توانسته‌اند رتبه‌های چشمگیری را به دست آورده‌اند اما جشنواره‌ای که ویژه افراد توانیاب برگزار شود و به ویژگی‌ها و محدودیت‌های جسمی و حرکتی آنها توجه شود را کمتر شاهد بودیم.

وی تصریح کرد: ما با برگزاری یک نمایشگاه از آثار تجسمی و صنایع‌دستی هنرمندان توانیاب متوجه ظرفیت بسیار درخشان این هنرمندان در سراسر کشور شدیم و تصمیم گرفتیم اولین دوره جشنواره همام را دو سال پیش برگزار کنیم و با توجه به پتانسیل قوی که در توانیابان دیدیم هیئت برگزاری و شورای سیاست‌گذاری همان به این نتیجه رسیدند که این جشنواره به صورت دوسالانه برگزار شود تا هنرمندان توانیاب بتوانند برای دو سال آینده برنامه‌ریزی و فرصت کافی برای ارائه آثارشان داشته باشند.

دسترسی هنرمندان توانیاب به بازارهای هنری

این عضو شورای سیاست‌گذاری جشنواره همام در پاسخ به این سؤال که برگزاری این جشنواره چه تأثیری بر جامعه توانیابان کشور داشت؟ گفت: کارکرد جشنواره‌ها در یک تقسیم‌بندی کلی به دو بخش کشف استعداد و معرفی این استعداد به جامعه تقسیم می‌شود. در مرحله اول وقتی استعدادی در گوشه‌ای از کشور عزیزمان شناسایی شد انگیزه و توان جدی‌تری برای پویایی و حرکت به جلو برای آن هنرمند ایجاد می‌شود و در مرحله بعد اگر آن هنرمند بتواند به بازارهای هنری وصل شود، معیشت و زندگی خود را تأمین خواهدکرد.

وی ادامه داد: در دو سال گذشته که دوره اول جشنواره همام برگزار شد، تعداد زیادی از هنرمندان توانیاب شناسایی و به جامعه هنری معرفی شدند. این هنرمندان با مسئولان برگزاری جشنواره، داوران و سایر هنرمندان ارتباط داشتند و در رویدادهای مختلف به این هنرمندان پیشنهاد شد که اثر خلق کنند. این ارتباط دوجانبه بین برگزارکنندگان رویدادهای فرهنگی و هنری و هنرمندان توانیاب تأثیر قابل توجهی بر رشد و معرفی هنرمندان توانیاب داشت.

مظفری در خصوص برنامه‌هایی که برای ارتقای جشنواره همام و کمک به توانمندتر شدن جامعه توانیاب کشور باید طراحی شود نیز گفت: توانیابان کشور باید مورد توجه جدی‌تر از آنچه تاکنون بوده، قرار گیرند. شهرها و محیط‌های عمومی و مسکونی ما باید برای زندگی مستقل این افراد مناسب‌سازی شود. این اقدامات در توان جشنواره نیست اما شاید برپایی چنین جشنواره‌هایی مدیران تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز را بر آن دارد وقتی با یک اثر قابل ستایش هنری در این جشنواره مواجه می‌شوند و در کنار آن اثر، هنرمند قطع نخایی را می‌بینند که با دهان خودش این اثر را خلق کرده است، یا کسی که به دلیل ناتوانی دست، با پاهای خود یک اثر هنری ارزشمند را خلق کند این تلنگر جدی‌تر به آنها زده شود که برای زندگی راحت‌تر و مستقل‌تر این افراد قدم بردارند و کار بیشتری انجام دهند.

وی در خصوص تعداد افرادی که امسال در جشنواره همام شرکت کرده‌اند، اعلام کرد: از طریق بانک اطلاعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها، سازمان بهزیستی و خیریه امام رضا(ع) فراخوان جشنواره به تمامی توانیابان ارسال شد. همچنین این فراخوان از طریق رسانه‌های جمعی نیز اعلام شد و در مجموع دبیرخانه همام سه هزار اثر شامل ۳۳ اثر موسیقی و بقیه در بخش‌های مختلف هنرهای تجسمی و صنایع دستی را دریافت کرد.

نمایش ۲۴۰ اثر در نمایشگاه

مظفری ادامه داد: پس از سه مرحله داوری ۲۴۰ اثر برای نمایش در نمایشگاه انتخاب شدند. تعداد از آثار نیز به بخش فروشگاه عرضه محصولات راه پیدا کردند و در معرض فروش قرار خواهندگرفت.

وی در خصوص زمان جشنواره نیز گفت: از پنجم تا دهم اسفند نمایشگاه در مجموعه فرهنگی هنری صبای فرهنگستان هنر واقع در خیابان ولی‌عصر چهار راه طالقانی برپا خواهد بود. هشت کارگاه آموزشی نیز در خلال جشنواره برای ارتقای توان هنری توانیابان برگزار می‌شود و همه افرادی که آثارشان به بخش نمایشگاه راه پیدا کرده است با یک همراه در تهران استقرار پیدا می‌کنند که هزینه‌های اقامت آنها بر عهده جشنواره است.

مظفری اعلام کرد: پیش‌بینی شده که نمایشگاه آثار برگزیده با هماهنگی سازمان ارتباطات اسلامی در کشورهای آلمان، فرانسه و ژاپن نیز برگزار شود. سه اثر برگزیده و یا هنرمندان سه اثر برتر نیز به اکسپوهای هنری بین‌المللی اعزام خواهندشد.

نائب رئیس شورای سیاست‌گذاری جشنواره همام در پایان گفت: تلاش داریم در هر دوره، جشنواره کامل‌تر شده رشته‌های بیشتری به آن اضافه شود. تبدیل جشنواره به یک المپیاد هنری گسترده با حضور هنرمندان توانیاب از رشته‌های مختلف سینما، تئاتر، موسیقی و … نیز هدف و برنامه بلندمدت ماست.