گزارش/ زهره نعلبندی
اگرچه مبلغ در نظرگرفته شده برای وام ازدواج کفاف هزینه‌های تشکیل زندگی مشترک را نمی‌دهد، اما بسیاری از جوانان با تکیه بر مبلغ همین وام به سنت حسنه ازدواج لبیک می‌گویند و در شرایطی که تجرد گرایی رو به افزایش است و تورم بر کشور سایه انداخته با زدن دلشان به دریا به ازدواج روی می‌آورند.
پرداخت وام ازدواج از سال‌های دور، ابزاری برای تشویق جوانان به ازدواج بوده تا بتوانند با دریافت این وام قرض الحسنه بخشی از هزینه‌های تشکیل خانواده را تامین کنند.
دریافت این وام در گذشته فراز و نشیب‌های زیادی داشت به طوریکه «بار تکلیفی تسهیلات بر دوش بانک‌ها» و «افزایش مبلغ تسهیلات ازدواج» سبب شده بود تا تعداد زوج‌های منتظر در صف دریافت وام ازدواج افزایش قابل توجهی یابد و به یک میلیون نفر برسد؛ به همین منظور دولت سیزدهم در تلاش بود تا صف دریافت آن را نه تنها کوتاه کند، بلکه آن را به صفر برساند.
با دستور آیت الله سید ابراهیم رئیسی مبنی بر تسهیل روند ازدواج و بهبود شیوه پرداخت وام ازدواج، سیستم بانکی به خدمات رسانی خود سرعت بخشید تا جوانان بیشتری از این منابع مالی بهره مند شوند؛ لذا اکنون با توجه به شهادت آیت الله رئیسی یکی از نگرانی‌های متقاضیان وام‌های ازدواج و حتی فرزندآوری وضعیت دریافت وام‌هایشان پس از این اتفاق و قرار گرفتن در آستانه انتخابات است.
اما آنطور که معاونین و مسئولین فعلی اعلام کرده‌اند هیچ خللی در مسائل کشور ایجاد نخواهد نشد و بدون شک این مسئله نیز جزو مسائل مهمی است که خللی در آن واقع نخواهد شد.
به فرض مثال استاندار قم در روزهای اخیر و در ستاد حمایت از خانواده و جوانی جمعیتتسهیل مقدمات ازدواج جوانان با تاکید بر تامین تسهیلات ازدواج همواره مورد تاکید شهید جمهور بود و علاوه بر افزایش قابل توجه مبلغ وام در دوران ریاست جمهوری ایشان، پرداخت وام‌ها نیز نسبت به گذشته با سرعت بیشتری انجام گرفت.ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت سیدالشهدای خدمت و همراهانشان، اظهار کرد: وظیفه ما این است که با تلاش مضاعف و افزایش کار در استان ثابت کنیم که بر اساس فرمایشات رهبر معظم انقلاب هیچ خللی در فرآیند کشور ایجاد نمی‌شود و راه آیت‌الله رئیسی را به نحو احسن ادامه دهیم.
آقامیری ادامه داد: در مسئله ازدواج باید مشوق‌های قابل توجه مادی در نظر گرفته شود؛ مجموعه‌ها و سازمان‌ها باید برای کارکنان و کارمندان خود این شرایط را فراهم کنند.
استاندار قم عنوان کرد: گزارشات وام‌های ازدواج و فرزندآوری در استان قم باید بررسی شود تا در صورت مشکل و عدم پرداخت، سریعا مشکلات و موانع آن مرتفع شود.
هرسال خبر خوش افزایش مبلغ وام ازدواج در قوانین بودجه‌ای، برای بسیاری از زوج‌های جوان امیدوار کننده است تا بتوانند با دریافت این وام، بخشی از مشکلات اقتصادی شروع زندگی را پوشش دهند و الحق و الانصاف وضعیت پرداخت این وام‌ها در دولت سیزدهم در بسیاری از شهرها مناسب است، اما با این وجود در برخی از استان‌‌ها برخی از بانک‌ها در پرداخت تسهیلات ازدواج تعلل می‌کنند؛ درحالیکه بسیاری از جوانان شروع رسمی زندگی مشترک خود را به دریافت این وام گره زده‌اند.
این مشکل بدان جهت است که یک بانک کارت پایان خدمت می‌خواهد، دیگری چند ضامن کارمند رسمی، هر کدام دلبخواهی قوانینی وضع کرده و سنگ جلو جوانان دم بخت می‌اندازند که خیلی از جوانان عطای گرفتن وام را به لقایشان می‌بخشند.
این وضعیت درحالیست که بر اساس شرایط درج شده در سایت مربوط به پرداخت تسهیلات ازدواج، بانک‌ها موظف به پرداخت این وام با یک ضامن معتبر یا در نظر گرفتن یارانه زوج‌ها به عنوان ضامن هستند.
به طور مثال یکی از شهرهایی که جوانان آن برای دریافت وام ازدواج با مشکلاتی روبه رو شده‌اند، سیستان و بلوچستان است که روند پرداخت تسهیلات ازدواج توسط برخی بانک‌های سیستان و بلوچستان انتقادات بی شمار زوج‌های جوان را به دنبال داشته است؛ اگرچه این انتقاد تنها مربوط به جوانان این شهر نیست، بلکه در برخی از موارد و در شهرهای مختلف سختگیری برای ضامن موجب شده زوجین کفش آهنی به پا کنند و از این بانک به آن بانک بروند و یا در سامانه اقدام به تغییر بانک خود کنند و برای باری دیگر در صف انتظار قرار گیرند.
معاون امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان سیستان و بلوچستان با بیان اینکه سیستان و بلوچستان به عنوان جوان‌ترین استان کشور، یکی از استان‌های دارای جوانان بیکار بوده و در پرداخت وام ازدواج هم مشکلاتی سد راه جوانان آن قرار دارد، به اقدامات بی‌سابقه رئیس جمهور شهید در حوزه جوانان اشاره کرد و گفت: شورای عالی جوانان برای اولین بار توسط شهید آیت الله رئیسی هویت پیدا کرد و با وجود حجم بالای امور اقتصادی و نیز سفرهای داخلی و خارجی ایشان؛ اما چهار جلسه مستقیما توسط شخص رئیس جمهور برگزار شد.
وی با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های مهم شهید آیت الله رئیسی تسهیل ازدواج جوانان بود، افزود: با پیگیری‌های مداوم رئیس جمهور شهید صف وام ازدواج در کشور در سال اول دولت کاهش ۵۰ درصدی داشت.
سید ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم نیز، یک روز قبل از شهادت خود و در دومین رویداد اهدای جایزه جوانی جمعیت که در محل سالن اجلاس سران کشور برگزار شد، اظهار داشت: موضوع جلسه امروز جمعیت، فرزندآوری، جوانی جمعیت، ایران جوان، ایران قوی، توجه به خانواده و محوریت آن است که مورد تاکید دین و فرهنگ دینی ما و سیاست‌های ابلاغی ما، قانون و نیاز جدی کشور است.
وی عنوان کرد: ما نیازمند بازگشایی گره‌های ذهنی فرزندآوری و افزایش جمعیت هستیم که نیازمند اقناع توسط رسانه‌های مکتوب، دیجیتال و… است. چهره‌ها در این تبیین نقش دارند. پاسخ این سوال که در وضعیت اقتصادی فعلی وضعیت فرزند چه می‌شود؟ این است که معجزه الهی آن است هیچکس را ندیدیم وضع مادی بعد از ازدواجش کمتر از قبل شده باشد.
وی اذعان داشت: در بحث اقتصادی باید پرداخت وام ازدواج، اشتغال و مسکن توسط نظام بانکی تسهیل شود. قانونی تصویب و مشوق‌هایی در نظر گرفته شده و باید اجرا شود و از مجریان خواستیم در مورد نقش آفرینی این تسهیلات در فرزندآوری توجه شود. نقش مجریان رصد کردن این است که هر کدام از مشوق‌ها چه میزان در افزایش جمعیت و فرزندآوری سهم دارند.
رئیس دولت سیزدهم خاطرنشان کرد: احساس این قانون الزام است اما از نمایندگان مجلس می‌خواهیم در راستای اصلاح آن اقدام نمایند. به عقیده شخص بنده پرداخت وام ازدواج به موقع می‌تواند نقش بیشتری در فرزندآوری داشته باشد. منکر تشویق‌های دیگر هم نیستیم.
رئیسی با اشاره به اقدامات خود در آستان قدس رضوی گفت: خوابگاه‌های دانشجویی و متاهلی بسیار در ازدواج و فرزندآوری نقش دارد. این اقدام تشویق بسیار خوبی برای جوانان برای ازدواج است.
رئیس دولت سیزدهم اذعان داشت: دشمنان به دنبال این هستند که ما جمعیت نداشته باشیم و خانواده و نهاد خانواده را کمرنگ داشته باشیم و در این زمینه بسیار سرمایه گذاری کرده‌اند.
بنابراین با وجود تاکیدات مکرر شهید رئیسی به تسهیل در ازدواج جوانان، این مسئله اکنون و پس از شهادت ایشان نباید به فراموشی سپرده شود، بلکه باید با قدرت و قوت قبل توسط اعضای کابینه وی و رئیس جمهور آینده ادامه یابد تا نگرانی‌های زوج‌های جوان نیز مرتفع شود و جوانان به ازدواج ترغیب شوند.
