یادداشت/ فاطمه سادات محمدی
در شرایط کنونی جامعه، هر فرد از اقشار مختلف – از دانشجو و بسیجی گرفته تا خانم خانه‌دار، بازاری و کارخانه‌دار – باید از خود آغاز کند. حضور فعال، هوشمند و جهادی در میدان دفاع از ارزش‌ها وظیفه خطیری بر دوش همگان به‌خصوص دانشجویان، بسیجیان و خبرنگاران به عنوان مؤذن‌های جامعه است؛ تبیینی آگاهانه، مستند و صادقانه که روشنگر مسیر آینده باشد.
ضرورت آغاز از خود؛ مسئولیت فردی در مسیر جهاد تبیین
به گزارش خبرنگار «آستان بهارستان»؛ مسئولیت‌های اجتماعی در هر قشر متفاوت است، اما ریشه در یک اصل دارد: «آغاز از خود». من، به عنوان یک بسیجی، وظیفه دارم در میدان حاضر باشم، مانند شهیدان ابراهیم هادی، همت و زین‌الدین که سرداران افتخار کشور شدند.
من، به عنوان یک دانشجو، باید (موذن) صدای بیدارباش جامعه باشم. من، به عنوان یک روزنامه‌نگار، باید به رسالت خود عمل کنم؛ خبرنگاری برای خدا، برای اسلام و برای مردم.
الگویی از تعهد رسانه‌ای
خبرنگاری همچون شهید حسن باقری، که به جایگاهی رسید که نه‌تنها نظامیان، بلکه بسیاری از علما و فرماندهان جنگ را تحت تأثیر قرار داد، الگوی تمام‌عیار این مسیر است. امام خمینی(ره) او را «نابغه جنگ» نامید و رهبر معظم انقلاب، وی را «معجزه انقلاب» خواند.
قلم ما نیز باید چنین باشد: آگاه، مسئول، خالص و متعهد. هدف نه دیده‌شدن، بلکه ماندگار شدن در راه حق و حقیقت است. یکی از رموز این ماندگاری، قلم زدن در مسیر خدا، اسلام و ملت است.
در همین راستا، رهبر انقلاب در مقطعی فرمودند: «کاش کسانی مانند شهید آوینی روایت جهاد در کرونا را انجام می‌دادند.»
این جمله نشان‌دهنده اهمیت روایت و قدرت اثرگذاری رسانه در برهه‌های بحرانی است.
جهاد تبیین؛ پاسخ راهبردی به جنگ شناختی
امروز بیش از هر زمان دیگری، جامعه نیازمند گفتمان «جهاد تبیین» است؛ زیرا میدان نبرد، دیگر صرفاً نظامی نیست، بلکه شناختی، رسانه‌ای و روانی شده است.
رهبر انقلاب، بارها بر این جهاد تأکید فرموده‌اند تا روایت‌های دقیق و منصفانه جایگزین روایت‌های تحریف‌شده دشمن شود. جهاد تبیین، کلید مقابله با سه دشمن خطرناک جامعه امروز است: «یأس، ترس و تفرقه». این سه عامل، بزرگ‌ترین تهدید برای انسجام ملی هستند.
انسجام و ید واحده؛ محور مقاومت پایدار
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های اخیر، دو وظیفه کلیدی برای هر ایرانی ترسیم کرده‌اند: «انسجام ملی» و «ید واحده».
تلاش ما باید در راستای تحقق همین دو اصل باشد. مسئولیت‌ها را نباید صرفاً بر دوش نیروهای نظامی، رهبران یا وزرا انداخت؛ بلکه هر فرد، در حد توان و جایگاه خود، موظف است نقش‌آفرینی کند.
رهبری فرمودند: «وقتى که درباره فلان مسأله راجع به امور سیاست اطلاع ندارید، از روى حدس و گمان قضاوت نکنید» این سخن، تأکیدی بر ضرورت اعتماد بر تصمیم‌گیران و تمرکز بر مسئولیت شخصی است.
نظر و تحلیل باید بر عهده صاحبان اطلاع باشد. جنگ امروز، جنگ روایت‌هاست. ما در این میدان ضعف‌هایی جدی داشته‌ایم. لازم است ساخت رویداد و روایت روزانه از وقایع در دستور کار همه فعالان رسانه‌ای، فرهنگی و اجتماعی قرار گیرد.
موشکی از جنس امید و انسجام
ترس، یأس و اختلاف سه عامل اصلی تضعیف انسجام‌اند. اما قدرت واقعی ایران در امید، همدلی و انسجام نهفته است.
موشک‌ها و جنگ‌ها روزی تمام می‌شوند، اما همبستگی و قدرت نرم باقی می‌ماند. در هیچ دوره‌ای، قدرت سخت به‌تنهایی کافی نبوده است. نمونه آن، ترور چندین سردار و دانشمند ایرانی است که بی‌پاسخ نماند، همان‌گونه که طبق گزارش شبکه العالم به نقل از مجله انگلیسی “پالتیک آبزرور” از دومین روز سقوط بغداد تا پایان سال ۱۳۹۱، بیش از ۵۵۰۰ تن از دانشمندان عراقی توسط سرویس های اطلاعاتی امریکا و رژیم صهیونیستی و عوامل آنها در داخل عراق ترور شده‌اند. هزار و اندی دانشمند عراقی پس از تعامل با آمریکا ترور شدند!؛ این روند، نشان‌دهنده اهداف پنهان دشمنان در بی‌ثبات‌سازی علمی و نخبگانی منطقه است.
آنان مردمی خاموش، بی‌تحلیل و مطیع می‌خواهند. اما تاریخ نشان داده ملت ایران تسلیم زور نخواهد شد و مردم ایران پس از این تجاوز، بیشتر ایمان دارند که کشور باید فقط توسط جوانان متعهد و متخصص کشور ساخته شود.
دیپلماسی مقتدر در کنار میدان مقاومت
دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همواره بر مبنای حفظ استقلال، عزت و منافع ملی عمل کرده است. اگرچه گفت وگو و مذاکره در دستور کار بوده، اما هرگز از اصول کوتاه نیامده‌اند.
برخی با نسبت دادن ضعف‌ها به تیم دیپلماسی یا افراد خاص، عملاً جایگاه رهبری را زیر سوال می‌برند؛ زیرا ممکن نیست با وجود رهبری مقتدر، چنین تصمیماتی تحمیل شود.
رهبر انقلاب، فرمانده کل قوا هستند و تصمیمات راهبردی با اشراف کامل و مبتنی بر خرد جمعی اتخاذ می‌شود. طرح آتش‌بس، پیش از اجرا، در اتاق‌های فکر مورد بحث بوده است. تصمیم بر ابهام در بیان آن نیز راهبردی بوده؛ تا دشمن احساس نکند که دست ایران از گزینه‌های بازدارنده خالی است.
شکست اسرائیل در جنگ نرم و سخت
اسرائیل با ترور فرماندهان به دنبال ایجاد خلل در ساختار دفاعی ایران بود، اما بلافاصله جایگزینی فرماندهان انجام شد.
هدف رژیم صهیونیستی، نابودی صنایع موشکی و هسته‌ای، ایجاد ناآرامی داخلی و از بین بردن دانشمندان کشور بود که هیچ‌کدام محقق نشد.
بیشترین حملات نظامی به مردم تهران وارد شد، به امید تحریک برای شورش. اما مردم متوجه شدند که برای دشمنان، جان ایرانیان اهمیتی ندارد؛ دشمن با اجرای سیاست‌های ماکیاولیستی (که طبق آن هدف وسیله را توجیه می‌کند)، از جان کودکان بی‌دفاع نیز عبور کرد. نتیجه این شد که همبستگی در جامعه افزایش یافت.
گنبد آهنین خیالی و آغاز مهاجرت
دو آرزوی بزرگ رژیم صهیونیستی ـ ساخت گنبد آهنین و جذب کامل یهودیان جهان ـ در واقعیت به شکست انجامید.
در آخرین نظرسنجی‌ها، حدود ۷۰ درصد ساکنان سرزمین‌های اشغالی این منطقه را ناامن دانسته‌اند. مهاجرت معکوس آغاز شده، زیرساخت‌ها آسیب دیده، و فروپاشی اجتماعی از درون کلید خورده است.
پیامدهای جنگ ۱۲ روزه و قدرت مقاومت
بررسی ابعاد جنگ ۱۲ روزه اخیر و تحلیل‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که ایران، با وجود فشارهای ایالات متحده، ناتو و برخی کشورهای منطقه، توانست تاب‌آوری داخلی خود را حفظ و حتی تقویت کند.
دستگاه محاسباتی دشمن دچار خطا شد؛ زیرا گمان می‌کرد با اعمال فشار می‌تواند مردم ایران را از هم جدا کند. در حالی که تجاوز به خاک، فرهنگ، پرچم و هویت ایران، همگان را متحد کرد.
اولویت امروز کشور وحدت است؛ چپ و راست و اصلاح‌طلب و اصول‌گرا و با حجاب و بی حجاب و.. همه با هم برای این هدف ایستاده‌اند. اختلافات و انتقادات باید به پس از عبور از بحران موکول شود.
روایت درست؛ نیاز حیاتی دوران جنگ شناختی
در عصر هژمونی رسانه‌ای و پروپاگاندا، ذهن مردم دنیا علیه ما شکل داده شده است. باید به دنیا اعلام کنیم که آغازگر جنگ نبودیم، و در هیچ‌کجا به غیرنظامیان حمله نکرده‌ایم.
باید بدانیم آتش‌بس موقت و جزئی از جنگ است و تا ادامه آن که مشخص نیست دیر یا زود باشد، نیازمند روایت معتبر هستیم
اکنون، زمان راه‌اندازی «سیل توییت‌ها» و روایت‌های واقعی از طریق شبکه‌های اجتماعی است؛ زمان جهاد تبیین واقعی.
لزوم حفظ فضای دیپلماتیک در کنار مقاومت و توسل
حفظ فضای دیپلماتیک در کنار میدان مقاومت، تصویری از یک کشور مقتدر و اهل مذاکره را در جهان تثبیت کرده است.
این قدرت نرم، جایگاه ایران را در عرصه بین‌الملل ارتقاء داده و باید تقویت شود. همزمان، تقویت بُعد معنوی، توسل ملی و دعا برای پیروزی نیز بخشی از این پازل است.
پرهیز از دوقطبی‌سازی؛ تقویت تاب‌آوری ملی
در شرایط حساس کنونی، پرهیز از دوقطبی‌های مصنوعی و تمرکز بر وحدت ملی، وظیفه‌ای همگانی است.
هر محتوایی که منتشر می‌شود، باید با هدف تقویت انسجام اجتماعی، امید، و تاب‌آوری باشد. حتی بازنشر یک خبر جعلی یا تحلیل غیرمستند، می‌تواند زمینه‌ساز نارضایتی یا تضعیف امنیت ملی شود.
شاید فکر کنیم که فقط یک بازنشر انجام دادیم و شاید ندانیم عامل قتل هستیم، عامل نارضایتی هستیم، جاسوس دشمنان شده‌ایم و… باید ترسید از اینکه ما به جان هم و به جان دیپلماسی کشور بیفتیم و دیپلماسی به جان میدان و… بیفتد.
پیش از انتشار هر خبر باید راستی‌آزمایی انجام شود: به عنوان مثال چه دلیل برای استعفای رئیس جمهور وجود دارد؟ چه کسی خبر استعفای پزشکیان را منتشر کرده؟ منبع آن کجاست؟ چه نهادی باید آن را تأیید یا اعلام می‌کرد؟
وحدت، کلید نهایی پیروزی
امروز، زمان وحدت، انسجام و همدلی است. همان‌طور که رهبر انقلاب فرمودند: «پشتیبانی از نیروهای مسلح و یکصدایی، دو ویژگی مهم مردم بزرگوار ماست.»
پیروزی در برابر تهدیدات داخلی و خارجی، تنها در سایه توکل و وحدت، جهاد تبیین و استقامت ملی ممکن می‌شود. هر ایرانی، در هر جایگاه، موظف است از تفرقه بپرهیزد و برای حفظ امنیت، استقلال و ارزش‌های ملی تلاش کند.
به تعبیر رهبر معظم انقلاب: «تسلیم، اهانت به ملت بزرگ ایران است. تسلیم، هرگز اتفاق نخواهد افتاد.»
