
به قلم هیفاء پردل/ اسفند ماه دیگری از راه رسید ماهی که در آن طبق سنت های گذشته ایرانی خانواده ها برای تدارک سال جدید و خرید عید به تکاپو می افتند امسال هم که عید نوروز باستانی با بهار قرآن و ماه مهمانی خدا هم زمان شده است دو شاخصه ای که در ماه مابرک رمضان و عید نوروز باهم تشابه دارند سنت «صله رحم» است که هم در این ماه مبارک رمضان و هم در دیگر مناسبت ها به ان سفارش شده است.
در قدیم خانواده های ایرانی دورهمی های شاد و ساده و به دور از هرگونه فخر فروشی داشتند دور یک سفره با شادی تمام جمع می شدند اما از زمانی که چشم و هم وچشمی ها به همراه تغییر سبک زندگی شروع شد دورهمی ها هم رفته رفته کم تر شد در کنار این که معضلات اقتصادی و معیشتی این روزها باعث شده خانواده ایرانی دیگر کم تر به فکر دورهمی باشد همین فخر فروشی ها هم چراغ صله ارحام را در خانه های ما ایرانی ها خاموش کرد.
حال اسفند رسیده فصا خرید ما ایرانی ها و تکاپو برای خرید وسایل منزل گرفته تا نو کردن پوشاک افراد خانه سنتی که از گذشته به جا مانده اما این روزها طعم چشم و هم چشمی ها زیبایی های خرید عید را کم کرده است ز نظر روانشناسی، خرید برای کاهش استرس و تغییر روحی و روانی افراد پیشنهاد میشود تا دنیای متفاوت دیگری در ذهن آنها ایجاد شود چراکه با ورود یک جنس جدید و نو فضای روحی و روانیشان تغییر میکند.
نه این البته همه این مزایا زمانی برای فرد مهیا میشود که خرید بنا به ضرورت و بر اساس بودجه، توانمندی و توانایی هزینه شود نه این که برای دیده شدن و فخر فروشی برای دیگران باشد چون همین فخر فروشی ها است که سنت زیبای صله ارحام را از خانواده های ما گرفت .
یک شهروند قمی با اشاره به تغییر سبک زندگی خانواده ها گفت: در گذشته خانواده ها با بهانه های مختلف دور هم جمع می شدند از حوال هم خبر داشتند زندگی ها پر از شادی و نشاط بود اما اکنون خانواده ها از هم دور شده اند و تجملات و چشم و هم چشمی بلای زندگی ها شده است به همین دلیل بسیاری از خانواده ها توان برگزاری یک مهمانی ساده را هم ندارند. جدای از مشکلات اقتصادی و معیشتی که اکنون وجود دارد آفتی مانند تجملات بلای جان ما شده است حاضر نیستیم یک دورهمی ساده بین اقوام داشته باشیم چرا که عادت کرده ایم سفره های آن چنانی با چند نوع غذا داشته باشیم رنگ و روی وسایل و زندگی خود را به دیگران فخر فروشی کنیم همین عامل باعث شده تا قافله فامیل فاصله بگیریم.
یک بانوی قمی معتقد است؛ در قدیم به ویژه در ماه مبارک رمضان و عیدهای نوروز بازدید و دورهمی ها را افزایش می دادند حتی همسایه ها را هم دور سفره های خود جمع می کردند اما مشکلات اقتصادی یک طرف و تجملات از طرفی دیگر بین ما خانواده ها جدایی انداخت اگر خانواده ای ساده باشد به او برچسب می زنند اما اگر زندگی خانواده رنگی بود دور او جمع می شویم در حالی قدیم با یک وسیله پذیرایی ساده به قدری شاد بودیم که انگار دنیا را به ما داده اند.
یک کارشناس اجتماعی معتقد است؛ چشم و هم چشمی از جمله رفتارهای نابهنجاری است که امروزه گریبانگیر خانوادههای زیادی شده است. برخی از افراد به حدی غرق این رفتار شدهاند که برای این که خود را بالاتر و بهتر از دیگران نشان دهند دست به هر کاری میزنند. کارهایی که آرامش روحیشان را میگیرد و حتی میتواند زندگی خانوادگیشان را متلاشی کند.
او می گوید: خداوند در تبین این نگرش در آیات ۱۵ و ۱۶ سوره فجر میگوید: «وقتی به مال و ثروتی میرسند گمان میکنند که کرامت یافتهاند و اگر ثروت و مالی را از دست بدهند گمان میکنند خوار شدهاند. این دسته از افراد، همان گونه که مال و ثروت را نشانه کرامت و عزت و انسانیت میشمارند، نمایش ثروت و مال را نیز نشانه بزرگواری و بزرگی خود میدانند. این گونه است که به نمایش ثروت خود میپردازند و با تجملگرایی آن را به رخ دیگران میکشند». همچنین امام علی(ع) درباره فخرفروشی میفرمایند:«فخر فروشی، از بی مقداری است.
به گفته این کارشناس ؛ در گذشته این همه تجملات در سفرهها و مهمانیهای ما نبوده لذا رفت و آمدها زیاد بود، ولی اکنون به گونه ای شده است که همین تجملات باعث شده صله رحمها کاهش پیدا کند و طرف به خاطر این که نمیتواند چنان سفرههایی را پهن کند در مهمانیها شرکت نمیکند..
امید است عید امسال که با بهار قرآن هم زمان شده است به خود بیاییم و با تاسی از زندگی گذشتگان و سفارش بزرگان دینی و اهل بیت علیه السلام تجملات را کنار و با یک دورهمی ساده اما مملو از شادی و نشاط بر تنهایی و فخر فروشی هایمان خط بطلان کشیده و فاصله هایی که بین ما و فافیل افتاده را کم کنیم.