زهره نعلبندی
همه ما یک عِرقی به کشورهای اسلامی بویژه سوریه داریم؛ چراکه برای حفظ این کشور سال‌‌هاست که خون‌های زیادی ریخته شده و مدافعان حرم بسیاری برای حفظ این کشور از تجاوز دشمنان، جان بر کف در میدان حاضر شدند و با تقدیم جان خود از حریم حرم حضرت زینب(س) و حضرت رقیه(س) دفاع کردند.
این روزها شنیدن خبر سقوط سوریه برای همه ما بویژه خانواده‌های شهدای مدافع حرم در سوریه سنگین و دردناک است، دلمان می‌خواهد اخبار را باور نکنیم و با هزاران دلیل آن‌ها را نقض کنیم اما طی ویدیویی، خبر سرنگونی دولت بشار اسد توسط نیروهای مسلح از تلویزیون رسمی سوریه اعلام شد.
این روزها سوریه در کانون توجه نه تنها ما بلکه همه جهانیان است و این سوال برای همگان ایجاد شده است که چطور یک گروه تروریستی می‌تواند در عرض چند روز، شهرهای بزرگ سوریه را تصرف و به سمت دمشق حرکت کند، موضوع عجیبی است که تنها کسانی می‌توانند آن را هضم کنند که با ساختار داخلی نظام سوریه آشنا باشند.
البته طبق نظر برخی از مردم و کارشناسان چهار دلیل برای این اتفاق وجود دارد که البته نیاز است در طی زمان این دلایل بررسی شوند تا درستی و نادرستی هریک مشخص شود اما یکی از دلایلی که عنوان می‌شود ضعیف شدن ارتش و آلوده شدن آن به فساد است.
ارتش سوریه طی یک دهه اخیر روز به روز ضعیف شده و سازمان منسجم و یکپارچه آن تحلیل رفته است. نداشتن انگیزه و آلوده شده نیروهای ارتش به فساد از دلایل اصلی این ضعف ارتش است که مقابل یک گروه کوچک عملا توان مقابله ندارد.
عدم همراهی مردم با دولت و ارتش این کشور دلیل دیگری است که نظام سوریه را از پشتوانه قوی داخلی محروم کرده است که دلیل آن مشکلات ساختاری و اقتصادی است که طی سال‌ها انباشته شده و راه حلی برای آن متصور نیست و عملا چشم‌انداز روشنی پیش چشمان مردم نیست.
اعتماد دولت سوریه به برخی وعده‌های دولت‌های خارجی را باید از دلایل دیگر دانست
بازی خوردن دولت سوریه در مقابل برخی وعده‌های خارجی کشورهای منطقه در ازای دست برداشتن از مقاومت، نکته دیگری است که عملا دولت سوریه را از مرکز ثقل محور مقاومت به حاشیه برده و راه را برای توطئه‌های داخلی هموار ساخته است.
چهارمین دلیل مداخلات خارجی و تجهیز تروریست‌ها است که چشم طمع دولت‌های غربی و برخی قدرت های منطقه‌ای به مطامع سرزمینی سوریه و تجهیز تروریست‌ها در این کشور از داعش و جبهه النصره گرفته تا تحریرالشام نکته دیگری است که آرامش و پکپارچگی را از کشور سوریه گرفته است.
گروه‌های معارض مسلح از بامداد هفتم آذر ماه ۱۴۰۳ برابر با ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ با حمایت برخی از کشورها و ورود نیروهای تازه نفس خارجی، اقدام به حمله گسترده علیه مواضع ارتش سوریه در مناطق شمال غرب، غرب و جنوب غرب حلب کردند.
در همین راستا، ژنرال العماد عباس، وزیر دفاع سوریه گفت که گروه‌های تکفیری از سوی برخی کشورها و طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، حمایت می‌شوند که به طور علنی از آن‌ها از نظر نظامی و لجستیکی، پشتیبانی می‌کنند.
دو افسر ارشد ارتش سوریه که با این تحولات آشنا هستند نیز به رویترز گفتند بشار اسد رئیس جمهور سوریه سوار هواپیما شد و به مقصد نامعلومی رفت.
فرماندهی ارتش سوریه در بیانیه ای، سقوط حکومت بشار اسد را اعلام کرد. این بیانیه پس از تصرف دمشق توسط گروه‌های مسلح و نیز خبر خروج بشار اسد از سوریه انتشار یافت.
شبکه الجزیره نیز براساس داده‌های سایت رصد پروازها «فلایت رادار» گزارش داد که هواپیمایی که احتمالا حامل بشار اسد بوده است، به سوی شمال غرب به پرواز درآمده و سپس در نزدیکی شهر حمص دور زده و پس از آن از رادار مخفی شده است.
تحرکات معارضین مسلح علیه مواضع ارتش سوریه، توافق آتش بس منعقد شده در سال ۲۰۲۰ را نقض کرد زیرا این منطقه، مشمول توافقنامه «کاهش تنش» است که با تضمین ترکیه امضا شد و شامل مناطقی در ادلب، حومه حلب و بخش‌هایی از حماه و لاذقیه نیز می‌شود.
مشاور امنیت ملی آمریکا به تحولات جاری در سوریه و پیشروی تروریست‌ها واکنش نشان داد.
جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: ایالات متحده هرگز در جنگ داخلی سوریه، مداخله نظامی نخواهد کرد.
وی افزود: برای تقویت اسرائیل، عراق، اردن و برای اینکه درگیری به آن‌ها منتقل نشود، تلاش خواهیم کرد.
محمد غازی الجلالی نخست وزیر سوریه نیز در گفت‌وگو با شبکه «العربیه» گفت: ما با ستاد فرماندهی عملیات نظامی تماس گرفتیم و بر اهمیت حفظ نهادهای دولتی در سوریه توافق کردیم.
الجلالی در ادامه گفت: اکثر وزرای دولت سوریه در دمشق حضور دارند. تماسی را از ابومحمد الجولانی درباره روند ادامه کار دریافت کردم.
او همچنین در پیامی به ملت سوریه گفت: مرحله جدیدی در کشور آغاز شده است و من همیشه خواستار حل و فصل اختلافات در سوریه بودم.
وی همچنین گفت: از محل حضور بشار اسد و زمان خروج او از سوریه اطلاعی ندارم.
این اظهارات پس از آن بیان شد که مخالفان مسلح سوری پس از پیشروی‌های چند روز اخیر خود که ابتدا از حلب آغاز شد و به حماه رسید، روز شنبه از جنوب سوریه حرکت خود را به سمت دمشق آغاز کردند و صبح یکشنبه وارد پایتخت سوریه و بر آن مسلط شدند.
وبگاه قطری العربی الجدید گزارش داد مخالفان مسلح پس از اینکه توانستند در شنبه شب و بامداد یکشنبه از چندین محور وارد اکثر محله‌های شهر حمص شوند، در ساعات گذشته نیز وارد دمشق شدند به طوری‌که نیروهای مخالف بدون هیچ نشانه‌ای از استقرار ارتش سوریه وارد پایتخت شدند.
ادعا شده «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه از طریق فرودگاه بین‌المللی دمشق که توسط ارتش و نیروهای امنیتی تخلیه شده بود، سوریه را ترک کرد و هنوز مقصد اسد مشخص نیست.
ویدئوهای منتشر شده توسط مخالفان، یورش به کاخ ریاست جمهوری در دمشق، پایتخت سوریه را نشان می‌دهد. ساختمان امنیت دولتی در محله کفرسوسه دمشق نیز مورد حمله قرار گرفت و زندانیان آزاد شدند.
علی‌رغم صدور دستور عدم تعرض به اموال عمومی و دولتی از سوی احمد الشرع یا همان ابومحمد الجولانی برخی مخالفان وارد خانه بشار اسد در دمشق شده و دست به چپاول آن زدند.
بشار حافظ اسد سیاستمدار سوری است که از ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۰ تا ۸ دسامبر ۲۰۲۴میلادی به عنوان رئیس‌جمهور سوریه مشغول به کار بود و نوزدهمین رئیس جمهور این کشور محسوب می‌شد.
علاوه بر این، او فرمانده کل قوای نیروهای مسلح سوریه و دبیرکل حزب بعث سوریه بود و در جریان جنگ داخلی سوریه، دولت او متهم به جنایات جنگی شد.
بشار اسد به شکل رسمی قدرت را در ۱۷ ژوئیه به دست گرفت. در دوره‌ای کوتاه پس از شروع زمامداری بشار، اصلاحات فرهنگی و سیاسی در آن کشور انجام گرفت که به بهار دمشق معروف شد.
حالا پس از گذشت 24 سال، دمشق بدون مقاومت چندانی از سوی نیروهای ارتش به دست نیروهای تکفیری مسلح افتاد و سقوط کرد. با این اتفاق، دوران زمامداری بشار اسد پس از بیش از دو دهه به پایان رسید.
